کد مطلب:212836 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:30
سفارش مفضل بن عمر به جماعت شیعه
سفارش می كنم شما را به پروای از خدا كه تنهای بی شریك است و به شهادت بر اینكه شایسته پرستشی جز خدا نیست، و این كه محمد (ص) بنده و فرستاده اوست. از خدا پروا گیرید و گفتار نیك داشته باشید، و خشنودی خدا جویید و از خشمش بترسید، و نگهدار سنت خدا باشید و از حدود خدا تجاوز ننمایید، و در تمامی امور خود خدا را منظور دارید، و در هر آن چه به سود و زیان شماست به قضایش راضی باشید.
آگاه باشید و بر شما باد به امر به معروف و نهی از منكر. آگاه باشید و هر كه به شما نیكی كرد بیشتر به او نیكی كنید و از كسی به شما بد كرد بگذرید، و با مردم چنان كنید كه دوست دارید با شما همان كنند. آگاه باشید و به بهترین وجهی كه می توانید با آنان همزیستی كنید و شما سزاوارترید به روشی كه بر خود راه اعتراض فراهم نكنید. بر شما باد به فهم احكام دین و كناره كردن از محرماتش و خوشرفتاری با هر كه همنشین شماست، خوب باشد یا بد.
آگاه باشید و بر شما باد به پارسایی شدید، كه بنیاد دین، پارسایی است.
نمازها را در وقت بخوانید و واجبات را در چهارچوب مقررش انجام دهید.
به هوش باشید و در آن چه خدا به شما واجب كرده، و بدان از شما خشنود است، كوتاهی نكنید كه من ازامام صادق (ع) شنیدم كه فرمود: «معارف اسلامی را فراگیرید و چون بیابانگردها نباشید؛ زیرا هر كه در دین خدا دانش اندوزی نكند، خداوند روز قیامت به او نظر نخواهد كرد». و بر شما با به میانه روی در توانگری و تنگدستی. و با پاره ای از
[ صفحه 374]
دنیا، برای آخرت كمك خواهید كه من از امام صادق (ع) شنیدم كه می فرمود: «با تحصیل دنیا برای آخرت كمك گیرید، و سر بار مردم نباشید «. با هر كه آمیزش دارید نیكی كنید، و به او احسان نمایید.
به هوش باشید و از تجاوز بر حذر باشید كه امام صادق (ع) می فرمود: «سریعترین كیفر از آن تجاوز و ستم است». آن چه خدا از نماز و روزه و واجبات دیگر بر شما مقرر كرده انجام دهید، و زكات واجبه را به مستحقش بدهید كه امام صادق (ع) فرمود: «مفضل به یارانت بگو زكات را به مستحقش بدهند و من ضامن آنچه ام كه از دست آنان رفته». بر شما باد به ولایت آل محمد (ص). میان خود را اصلاح كنید، و غیبت یكدیگر را ننمایید، و یكدیگر را دیدن كنید و به هم احسان نمایید. همدیگر را ملاقات كنید و حدیث گویید و در مقام پوشیدن اسرار از هم نباشید. مبادا از هم ببرید و از قهر كنید كه من شنیدم امام صادق (ع) می فرمود: «به خدا، دو نفر از شیعیان از یكدیگر قهر نكنند جز اینكه از یكی از آنان بیزاری جویم و لعنتش كنم، و بیشتر با هر دو چنین كنم. معتب به امام عرض كرد: قربانت گردم، نسبت به ظالم درست، ولی مظلوم چه تقصیری دارد؟ فرمود: برای این كه برادرش را به سازش با خود دعوت نمی كند؛ از پدرم شنیدم كه می فرمود: هر گاه دو تن از شیعیان ما ستیزه كنند و یكی از دیگری جدا شود باید مظلوم نزد طرفش برود و به او بگوید: ای برادر! تقصیر با من بوده، تا قهر آنها زایل شود. خداوند تبارك و تعالی حاكم عادل است و داد مظلوم را از ظالم می ستاند». فقرای شیعه آل محمد (ص) را، با تحقیر ننگرید، و به آنان جفا نكنید، و به آنان لطف كنید، و از حقی كه خدا برایشان در اموال شما قرار داده به آنان بدهید، و به ایشان احسان نمایید.
آل محمد (ص) را وسیله نان خوردن، یا دوشیدن مردم، نسازید كه من شنیدم امام صادق (ع) می فرمود: «مردم درباره ی ما سه دسته شدند: دسته ای ما را دوست دارند و انتظار قائم ما را دارند تا از دنیای ما بهره برند، آنان گفتار ما را حفظ كرده و آن ها را بازگو می نمایند اما از كردار ما كوتاهی نموده اند، محققا خدا آنان را به دوزخ برد. دسته دیگر ما را دوست دارند و كلام ما را بشنوند و مانند ما عمل كنند تا به وسیله ما از مردم تغذیه كنند. خدا شكمشان را از آتش پر كند و گرسنگی و تشنگی را بر آنان مسلط كند. دسته سوم ما را دوست دارند و گفته ما را حفظ كنند و امر ما را اطاعت كنند و در عمل با ما مخالفت ننمایند، آنان از ما باشند و ما از ایشان».
صله به آل محمد (ص) را، از مال خود، ترك نكنید؛ هر كه توانگر است به اندازه توانگری اش، و هر كه فقیر است به اندازه فقرش. پس هر كه خواهد خدا اهم حوائجش را
[ صفحه 375]
برآورد باید، با كمال نیازی كه خود به مالش دارد، به آل محمد و شیعه آنان كمك مالی كند.
چون به شما سخن حقی گویند خشم نكنید، و چون اهل حق، حق را با شما آشكارا گویند و آن را به رخ شما كشند آنان را دشمن ندارید، زیرا مؤمن از حقی كه به رخ او كشند خشم نكند.
یك بار كه من حضور امام صادق (ع) بودم فرمود: «ای مفضل یارانت چه اندازه اند؟ «گفتم: اندك. و چون به كوفه برگشتم و رو به شیعه آوردم، جامه ام را به سختی دریدند و پشت سرم بد گفتند و آبرویم را بردند تا آن جا كه شخصی پیش رویم گستاخی كرد و بر من هجوم برد و دیگری میان كوچه های كوفه كمین كرد و می خواست مرا بزند و هر تهمتی به من زدند تا اینكه خبرش به گوش امام صادق (ع) رسید؛ و چون سال بعد خدمتش برگشتم، نخست سخنی كه پس از سلام بامن گفت این بود كه فرمود: «ای مفضل این چه گزارشی است كه به من رسیده كه آنان درباره تو می گویند؟» گفتم: گفته آنان به من زیانی نرساند.
فرمود: «بلی، ولی برای آنان زیان دارد، آیا خشم كنند - بدا بر آنان - كه تو گفتی كه یارانت كم اند؟ نه، به خدا، آنان شیعه ما نیستند و اگر شیعه ما بودند از گفته تو خشم نمی كردند و از آن مشمئز نمی شدند؛ به درستی كه خداوند شیعیان ما را به غیر وصفی كه آنان دارند، وصف كرده. شیعه جعفر نیست مگر كسی كه زبانش را نگهدارد، و برای آفریدگارش كار كند و به آقایش امیدوار باشد، و چنانچه باید از خدا بترسد. وای بر آنان! آیا در میان آنان كسی هست كه از بسیاری نماز خواندن خمیده شده باشد؟ و یا از شدت ترس دیوانه شده باشد؟ یا از خشوع نابینا شده باشد؟ یا از روزه گرفتن نزار شده باشد؟ و یا از خموشی طولانی و سكوت، چون لال باشد؟ یا در میان آنان كسی هست كه عادت به قیام شب و روزه داری روز كرده باشد؟ یا از ترس خدا، لذت و نعمت دنیا را بر خود دریغ كرده باشد، و هم از شوق به ما خانواده؟ از كجا اینان شیعه ما هستند از این رو كه در مورد ما به دشمن ما، ستیزه كنند تا دشمنی آنان درباره ی بیفزایند؛ و راستی كه چون سگ زوزه كشند و چون كلاغ طمع ورزند. و اما من، اگر نمی ترسیدم كه آنان را بر تو برانگیخته باشم، به تو فرمان می دادم كه خانه نشین شوی ودر خانه را بر روی خود ببندی و تا هستی به آنان نگاه نكنی، ولیكن اگر نزد تو آمدند بپذیرشان؛ زیرا خدا آنان را بر خودشان حجت ساخته و بر دیگران هم بدان ها احتجاج كرده است». دنیا و آنچه در آن است شما را نفریبد و شایسته شما نیست، و برای اهل دنیا هم خوشی ندارد. [1] .
[ صفحه 376]
آگاه باشید و بر شما باد به امر به معروف و نهی از منكر. آگاه باشید و هر كه به شما نیكی كرد بیشتر به او نیكی كنید و از كسی به شما بد كرد بگذرید، و با مردم چنان كنید كه دوست دارید با شما همان كنند. آگاه باشید و به بهترین وجهی كه می توانید با آنان همزیستی كنید و شما سزاوارترید به روشی كه بر خود راه اعتراض فراهم نكنید. بر شما باد به فهم احكام دین و كناره كردن از محرماتش و خوشرفتاری با هر كه همنشین شماست، خوب باشد یا بد.
آگاه باشید و بر شما باد به پارسایی شدید، كه بنیاد دین، پارسایی است.
نمازها را در وقت بخوانید و واجبات را در چهارچوب مقررش انجام دهید.
به هوش باشید و در آن چه خدا به شما واجب كرده، و بدان از شما خشنود است، كوتاهی نكنید كه من ازامام صادق (ع) شنیدم كه فرمود: «معارف اسلامی را فراگیرید و چون بیابانگردها نباشید؛ زیرا هر كه در دین خدا دانش اندوزی نكند، خداوند روز قیامت به او نظر نخواهد كرد». و بر شما با به میانه روی در توانگری و تنگدستی. و با پاره ای از
[ صفحه 374]
دنیا، برای آخرت كمك خواهید كه من از امام صادق (ع) شنیدم كه می فرمود: «با تحصیل دنیا برای آخرت كمك گیرید، و سر بار مردم نباشید «. با هر كه آمیزش دارید نیكی كنید، و به او احسان نمایید.
به هوش باشید و از تجاوز بر حذر باشید كه امام صادق (ع) می فرمود: «سریعترین كیفر از آن تجاوز و ستم است». آن چه خدا از نماز و روزه و واجبات دیگر بر شما مقرر كرده انجام دهید، و زكات واجبه را به مستحقش بدهید كه امام صادق (ع) فرمود: «مفضل به یارانت بگو زكات را به مستحقش بدهند و من ضامن آنچه ام كه از دست آنان رفته». بر شما باد به ولایت آل محمد (ص). میان خود را اصلاح كنید، و غیبت یكدیگر را ننمایید، و یكدیگر را دیدن كنید و به هم احسان نمایید. همدیگر را ملاقات كنید و حدیث گویید و در مقام پوشیدن اسرار از هم نباشید. مبادا از هم ببرید و از قهر كنید كه من شنیدم امام صادق (ع) می فرمود: «به خدا، دو نفر از شیعیان از یكدیگر قهر نكنند جز اینكه از یكی از آنان بیزاری جویم و لعنتش كنم، و بیشتر با هر دو چنین كنم. معتب به امام عرض كرد: قربانت گردم، نسبت به ظالم درست، ولی مظلوم چه تقصیری دارد؟ فرمود: برای این كه برادرش را به سازش با خود دعوت نمی كند؛ از پدرم شنیدم كه می فرمود: هر گاه دو تن از شیعیان ما ستیزه كنند و یكی از دیگری جدا شود باید مظلوم نزد طرفش برود و به او بگوید: ای برادر! تقصیر با من بوده، تا قهر آنها زایل شود. خداوند تبارك و تعالی حاكم عادل است و داد مظلوم را از ظالم می ستاند». فقرای شیعه آل محمد (ص) را، با تحقیر ننگرید، و به آنان جفا نكنید، و به آنان لطف كنید، و از حقی كه خدا برایشان در اموال شما قرار داده به آنان بدهید، و به ایشان احسان نمایید.
آل محمد (ص) را وسیله نان خوردن، یا دوشیدن مردم، نسازید كه من شنیدم امام صادق (ع) می فرمود: «مردم درباره ی ما سه دسته شدند: دسته ای ما را دوست دارند و انتظار قائم ما را دارند تا از دنیای ما بهره برند، آنان گفتار ما را حفظ كرده و آن ها را بازگو می نمایند اما از كردار ما كوتاهی نموده اند، محققا خدا آنان را به دوزخ برد. دسته دیگر ما را دوست دارند و كلام ما را بشنوند و مانند ما عمل كنند تا به وسیله ما از مردم تغذیه كنند. خدا شكمشان را از آتش پر كند و گرسنگی و تشنگی را بر آنان مسلط كند. دسته سوم ما را دوست دارند و گفته ما را حفظ كنند و امر ما را اطاعت كنند و در عمل با ما مخالفت ننمایند، آنان از ما باشند و ما از ایشان».
صله به آل محمد (ص) را، از مال خود، ترك نكنید؛ هر كه توانگر است به اندازه توانگری اش، و هر كه فقیر است به اندازه فقرش. پس هر كه خواهد خدا اهم حوائجش را
[ صفحه 375]
برآورد باید، با كمال نیازی كه خود به مالش دارد، به آل محمد و شیعه آنان كمك مالی كند.
چون به شما سخن حقی گویند خشم نكنید، و چون اهل حق، حق را با شما آشكارا گویند و آن را به رخ شما كشند آنان را دشمن ندارید، زیرا مؤمن از حقی كه به رخ او كشند خشم نكند.
یك بار كه من حضور امام صادق (ع) بودم فرمود: «ای مفضل یارانت چه اندازه اند؟ «گفتم: اندك. و چون به كوفه برگشتم و رو به شیعه آوردم، جامه ام را به سختی دریدند و پشت سرم بد گفتند و آبرویم را بردند تا آن جا كه شخصی پیش رویم گستاخی كرد و بر من هجوم برد و دیگری میان كوچه های كوفه كمین كرد و می خواست مرا بزند و هر تهمتی به من زدند تا اینكه خبرش به گوش امام صادق (ع) رسید؛ و چون سال بعد خدمتش برگشتم، نخست سخنی كه پس از سلام بامن گفت این بود كه فرمود: «ای مفضل این چه گزارشی است كه به من رسیده كه آنان درباره تو می گویند؟» گفتم: گفته آنان به من زیانی نرساند.
فرمود: «بلی، ولی برای آنان زیان دارد، آیا خشم كنند - بدا بر آنان - كه تو گفتی كه یارانت كم اند؟ نه، به خدا، آنان شیعه ما نیستند و اگر شیعه ما بودند از گفته تو خشم نمی كردند و از آن مشمئز نمی شدند؛ به درستی كه خداوند شیعیان ما را به غیر وصفی كه آنان دارند، وصف كرده. شیعه جعفر نیست مگر كسی كه زبانش را نگهدارد، و برای آفریدگارش كار كند و به آقایش امیدوار باشد، و چنانچه باید از خدا بترسد. وای بر آنان! آیا در میان آنان كسی هست كه از بسیاری نماز خواندن خمیده شده باشد؟ و یا از شدت ترس دیوانه شده باشد؟ یا از خشوع نابینا شده باشد؟ یا از روزه گرفتن نزار شده باشد؟ و یا از خموشی طولانی و سكوت، چون لال باشد؟ یا در میان آنان كسی هست كه عادت به قیام شب و روزه داری روز كرده باشد؟ یا از ترس خدا، لذت و نعمت دنیا را بر خود دریغ كرده باشد، و هم از شوق به ما خانواده؟ از كجا اینان شیعه ما هستند از این رو كه در مورد ما به دشمن ما، ستیزه كنند تا دشمنی آنان درباره ی بیفزایند؛ و راستی كه چون سگ زوزه كشند و چون كلاغ طمع ورزند. و اما من، اگر نمی ترسیدم كه آنان را بر تو برانگیخته باشم، به تو فرمان می دادم كه خانه نشین شوی ودر خانه را بر روی خود ببندی و تا هستی به آنان نگاه نكنی، ولیكن اگر نزد تو آمدند بپذیرشان؛ زیرا خدا آنان را بر خودشان حجت ساخته و بر دیگران هم بدان ها احتجاج كرده است». دنیا و آنچه در آن است شما را نفریبد و شایسته شما نیست، و برای اهل دنیا هم خوشی ندارد. [1] .
[ صفحه 376]
[1] تحف العقول، ص 552 - بحارالانوار، ج 78، ص 383 - 380.